خوشه های تداعی تصویرهای عرفانی در دیوان کلیم همدانی

نویسندگان

فریدون طهماسبی

fereidoon tahmasbi فروغ میرزایی

foroogh mirzaei

چکیده

کلیم همدانی شاعر پرآوازۀ سبک هندی (اصفهانی) است که در سدۀ یازدهم هجری در عصر صفوی می زیست. وی به سبب سرودن غزل هایی شیوا شهرتی خاص یافته است. شیوۀ خاصّ او مضمون بندی است و نیروی تخیّل وی در اوج است. وی از هر چیز ساده و گذرا در قالب موتیف، تصویری ناب می آفریند و به راستی، موتیف ها مرکز ثقل خیال او هستند. گزینش ماهرانۀ موتیف ها و ترکیب استادانۀ تصویرها که به آفرینش مضمون هایی نغز می انجامد از شاخصه های بی همتای شعری او است. اشعار او دربردارندۀ مضامین عرفانی، اجتماعی و تعلیمی است. مفاهیم عرفانی در جای جای دیوان وی پدیدارند. وی با بهره جستن از موتیف ها، مضمون های عرفانی را بر پردۀ تصویر ترسیم می کند و تأمّل در نازک اندیشی های عرفانی او، دریچه ای است تا آدمی را به درنگ  در این مضمون ها و کشف قلمرو عرفان بپردازد. در دیوان او اصطلاحات عرفانی چون استغنا، توحید، صبر، فقر، می، همّت و... در قالب موتیف ارائه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خوشه‌های تداعی تصویرهای عرفانی در دیوان کلیم همدانی

کلیم همدانی شاعر پرآوازۀ سبک هندی (اصفهانی) است که در سدۀ یازدهم هجری در عصر صفوی می‌زیست. وی به سبب سرودن غزل‌هایی شیوا شهرتی خاص یافته است. شیوۀ خاصّ او مضمون بندی است و نیروی تخیّل وی در اوج است. وی از هر چیز ساده و گذرا در قالب موتیف، تصویری ناب می‌آفریند و به راستی، موتیف‌ها مرکز ثقل خیال او هستند. گزینش ماهرانۀ موتیف‌ها و ترکیب استادانۀ تصویرها که به آفرینش مضمون‌هایی نغز می‌انجامد از شاخصه...

متن کامل

درنگی بر ابیاتی از کلیم کاشانی (همدانی)

ابوطالب کلیم کاشانی (همدانی)، خلاق‌المعانی ثانی، از شاعران برجستة قرن یازدهم هجری است. مضمون‌آفرینی، خیال‌بندی، تمثیل و استفاده از عناصر فرهنگ عامه، کلیم را به یکی از پیش‌آهنگان مضمون‌پرداز سبک هندی ـ اصفهانی تبدیل کرده است. دقت در کلام و شعر او راهگشای مضمون‌پردازی‌های بقیة شاعران سبک هندی خواهد بود. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی است و در آن به برخی از واژه‌ها و عبارات و ابیات بحث‌برانگیز د...

متن کامل

ابداع و خلق معانی در شعر کلیم همدانی

کلیم همدانی یا کاشانی (ولادت حدود 990 وفات 1061) از شاعران برجسته سبک موسوم به اصفهانی یا هندی است، او در آفرینش تصاویر جدید و خلق معنی و مضمون تازه یکی از توانمندترین شاعران این سبک است. تصویرهایی که ساخته ذهن و ذوق این شاعر خلاق است فراهم آمده از موضوعاتی است که یا از قبل در ادبیات ایران سابقه دارد و شاعر در ترکیب خود نگرشی تازه بدو دارد و یا موضوع جدیدی است که در سبک این دوره رایج شده است بر...

متن کامل

بازتاب سیمای پیامبران در آینه ی غزل کلیم همدانی

هر کدام از سبک­های شعر فارسی در زمان و مکان ویژه­ی خود، بروز و ظهور یافته و سپس بالیده و به اوج رسیده­اند. واضح است که سبک هندی یا اصفهانی در قرنهای یازدهم و دوازدهم در هند و ایران از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است. شعر شاعران این دوره علاوه بر نزدیکی به زبان محاوره و برخورداری از اندیشه­های حکمی و عرفانی سرشار از خیال­پردازی، نازک­خیالی، تشخیص، اسلوب معادله، ارسال­المثل، متناقض­نما و مضامین ب...

متن کامل

بررسی مولفه های شیعی در دیوان سه شاعر: صائب تبریزی، محتشم کاشانی، کلیم همدانی (کاشانی)

صفویان از معدود سلسله هایی هستند که در گذر تاریخ توانستند با تکیه بر نیروی مذهبی که از دیرباز در نزد ایرانیان طرفدارانی داشت، نیروی دیگری به به نام ملیت را همراه سازند و با کمک گرفتن از این دو بال نیرومند خود را به سرمنزل مقصود برسانند. بنیان گذاران این حکومت با استفاده از زیرکی و دلاوری خود و تبلیغاتی که در بین مردم راه انداختند مبنی بر اینکه ایشان شاهان ولایت پناه هستند با میل و قهر مردم را ب...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۷، شماره ۲۵، صفحات ۱۴۲-۱۵۹

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023